วิธีแยก และตรวจสอบประเภทพลาสติก พร้อมทางเลือกที่แม่นยำด้วย FTIR -

ในสายงานผลิตชิ้นงานพลาสติก เรามักต้องเจอกับสถานการณ์ที่ได้รับชิ้นงานต้นแบบมา แต่ไม่รู้ว่าวัสดุที่ใช้นั้นคืออะไร จะเริ่มต้นโปรเจกต์ใหม่ก็ไม่สามารถ วิเคราะห์ แยกแยะ หรือตรวจสอบชนิดของพลาสติกได้

หากเลือกผิด… อาจเจอกับปัญหา “ผลิตแล้วไม่ได้คุณภาพ เสียเงิน เสียเวลา และเสียโอกาส”

วิธีแยกประเภทพลาสติกแบบง่าย ๆ ที่หลายคนเคยใช้

แม้ว่าจะไม่มีเครื่องมือแพง ๆ ในห้องแล็บ แต่หลายคนก็พยายามใช้ “วิธีบ้าน ๆ” เพื่อเดาวัสดุพลาสติกเบื้องต้น ซึ่งบางครั้งก็ช่วยให้ตัดสินใจได้ไวขึ้นในหน้างาน เช่น

1. การเผาไฟ (Burn Test)

หลักการ: พลาสติกแต่ละชนิดจะให้ลักษณะการเผาไหม้ กลิ่น และควันแตกต่างกัน

ชนิดพลาสติก	ติดไฟง่าย	สีของไฟ	กลิ่น	ควัน
PP (Polypropylene)	ง่าย	เหลืองอ่อน	กลิ่นน้ำมัน	น้อย
PE (Polyethylene)	ง่าย	เหลือง	กลิ่นขี้ผึ้งไหม้	น้อย
PVC (Polyvinyl Chloride)	ยาก	สีเขียว-เหลือง	กลิ่นฉุนคลอรีน	ควันดำเยอะ
PS (Polystyrene)	ง่าย	สีน้ำเงินอมเหลือง	กลิ่นหวานคล้ายสไตรีน	ควันดำมาก
ABS (Acrylonitrile Butadiene Styrene)	ง่าย	เหลืองส้ม	กลิ่นยางไหม้	ควันดำ

ข้อควรระวัง: การเผาอาจปล่อยสารพิษ (โดยเฉพาะ PVC) ไม่แนะนำให้ทำในที่อับ หรือใกล้ผู้คน

2. การดมกลิ่น (Smell Test)

หลักการ: พลาสติกบางชนิดจะมีกลิ่นเฉพาะ แม้ไม่ได้เผา เช่น

PVC: กลิ่นคล้ายดอกดาวเรือง (Marigold-Like Smell)

PVC: กลิ่นฉุน กลิ่นกรดเกลือ

ABS: มีกลิ่นยางไหม้แม้เพียงเสียดสีกับของแข็ง

PS: มีกลิ่นหวาน ๆ คล้ายพลาสติกหุ้มถาดอาหารสำเร็จรูป

PMMA, UP : กลิ่นผลไม้ (Fruity)

แต่หากพลาสติกผสมสารแต่งกลิ่นหรือผ่านกระบวนการผลิตหลายขั้น กลิ่นอาจหลอกได้ง่าย

3. ทดสอบการลอยน้ำ (Density Test)

หลักการ: พลาสติกแต่ละชนิดมีความถ่วงจำเพาะไม่เท่ากัน เมื่อนำชิ้นเล็ก ๆ หย่อนลงในน้ำ จะ “ลอย” หรือ “จม” ต่างกัน

ชนิดพลาสติก	ลอย/จมในน้ำ
PP	ลอยน้ำ
PE	ลอยน้ำ
PVC	จมน้ำ
ABS	จมน้ำ
PA6/PA66 (ไนลอน)	จมน้ำ

ใช้น้ำเปล่าเป็นเบส และอาจเติมน้ำเกลือเพื่อปรับค่าความถ่วงจำเพาะให้เทียบเคียงได้ชัดเจนขึ้น

4. การกัด บีบ หัก หรือยืด (สัมผัสฟีลวัสดุ)

หลักการ: ความยืดหยุ่น ความแข็ง หรือการแตกหักของพลาสติกแต่ละชนิดมีเอกลักษณ์ เช่น:

PE/PP: ยืดหยุ่นสูง ดึงแล้วโค้งงอได้โดยไม่หักง่าย

PS: เปราะและแข็งมาก หักปุ๊บแตกเลย

ABS: แข็งแต่เหนียว ไม่หักง่ายเหมือน PS

PVC: หากเป็นแบบแข็งจะงอได้น้อย ถ้าเป็น Soft PVC จะนิ่มมากและยืดหยุ่นดี

ใช้คู่กับการสังเกตสีผิว ความใส และความเงาของวัสดุ จะช่วยตัดสินใจได้แม่นขึ้น

ข้อจำกัด

วัสดุบางชนิดมีการ ผสมสาร Additive หรือพลาสติกหลายชนิด ซึ่งทำให้วิเคราะห์แบบบ้าน ๆ ผิดเพี้ยน

สี กลิ่น และลักษณะภายนอกอาจถูก เคลือบ หรือปรับแต่ง ให้หลอกตา

ไม่มีมาตรฐานวัดผล ทำให้เกิดความ ไม่แน่นอน และไม่สามารถใช้ในระดับอุตสาหกรรมได้

FTIR คืออะไร? ทำไมถึงตอบโจทย์การตรวจวัสดุพลาสติก?

ที่ VIC เรามีบริการตรวจสอบชนิดของพลาสติกด้วยเครื่องมือที่เรียกว่า FTIR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่ใช้วิเคราะห์โครงสร้างโมเลกุลของพลาสติกอย่างละเอียด

จุดเด่นของ FTIR ที่เหนือกว่า

วิเคราะห์ได้แม่นยำแม้มีการผสมหลายชนิดในชิ้นเดียว

ไม่ต้องเผา ไม่ทำลายชิ้นงาน

ใช้ตัวอย่างน้อย ตรวจได้รวดเร็ว

อ่านค่าได้ชัดเจนด้วยกราฟสเปกตรัมอินฟราเรด

เหมาะกับใครบ้าง?

บริการนี้เหมาะสำหรับ:

วิศวกรจัดซื้อ ที่ต้องสั่งผลิตงานใหม่จากชิ้นงานเก่า แต่ไม่แน่ใจว่าวัสดุคืออะไร

ฝ่าย R&D ที่กำลังเลือกวัสดุที่เหมาะสมกับผลิตภัณฑ์

ผู้ผลิต OEM หรือช่างฉีดพลาสติก ที่ต้องตรวจสอบคุณภาพวัตถุดิบก่อนขึ้นรูปจริง

ทำไมต้องตรวจวัสดุที่ VIC?

ที่ VIC เราไม่ใช่แค่ “ผู้ผลิตและจำหน่ายเม็ดพลาสติก” แต่คือ “ที่ปรึกษาด้านวัสดุพลาสติกครบวงจร”
เรามีทั้งเครื่องมือ FTIR และทีมผู้เชี่ยวชาญที่พร้อมให้คำแนะนำ ช่วยให้คุณ เริ่มโปรเจกต์ได้เร็วขึ้น ลดความผิดพลาด และควบคุมคุณภาพได้ดีขึ้น

ด้วยประสบการณ์กว่า 20 ปีในอุตสาหกรรมพลาสติก พร้อมบริการด้าน R&D, Injection, Extrusion และการพัฒนาสูตรเฉพาะ เราสามารถแนะนำวัสดุทดแทนที่ใกล้เคียง หรือดีกว่าของเดิมได้อีกด้วย

สรุป

การรู้จักวัสดุที่ใช้อย่างแม่นยำตั้งแต่ต้นคือ จุดเริ่มต้นของการผลิตที่ประสบความสำเร็จ
หากคุณมีชิ้นงานต้นแบบ แต่ไม่แน่ใจว่าวัสดุคืออะไร
อย่าเสี่ยง “ลองผิดลองถูก” อีกต่อไป

📌 ส่งชิ้นงานมาให้เราวิเคราะห์ได้เลยวันนี้

ติดต่อทีม VIC เพื่อรับคำปรึกษาฟรี

Martin Eisenkratzer Digital and Performance Marketing.

ผู้เขียนมีประสบการณ์ด้าน SEO และคอนเทนต์มาเก็ตติ้งมากกว่า 6 ปี พร้อมความเข้าใจธุรกิจอุตสาหกรรมพลาสติกจากประสบการณ์ทำงานจริงกว่า 2 ปี ถ่ายทอดเนื้อหาเชิงเทคนิคให้เข้าใจง่ายและตรงใจกลุ่มเป้าหมาย